ΖυρίχηΙατροφαρμακευτική περίθαλψη για μετανάστες χωρίς χαρτιά
Σε τι εμπνέει;
Στη Ζυρίχη οι άνθρωποι αναζητούν τρόπους να παρέχουν ιατρικό-φαρμακευτική περίθαλψη στους μετανάστες χωρίς χαρτιά και να τους βοηθήσουν να διαχειριστούν την κατάσταση διαμονής τους. Ο δήμος της Ζυρίχης ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα ενισχύσει τις ήδη υπάρχουσες θεσμικές δομές. Στόχος είναι να επωφεληθούν όλοι όσοι κατοικούν στη Ζυρίχη αλλά δεν διαθέτουν ιατρικό-φαρμακευτική, όπως οι εργαζόμενοι/-ες του σεξ, καθώς και όσοι δεν διαθέτουν μόνιμη κατοικία. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του δημοτικού συμβουλίου, όμως, η μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα είναι και θα συνεχίσει να είναι οι μετανάστες χωρίς χαρτιά. Το πρόγραμμα αυτό αντλεί έμπνευση από το πρόγραμμα CAMSCO («Consultations Ambulatoires Mobiles des Soins Communautaires») της Γενεύης και αποδείχτηκε ιδιαίτερα σημαντικό κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς διευκόλυνε τον εμβολιασμό των μεταναστών χωρίς χαρτιά.
Ποιες ήταν οι μέχρι τώρα δυσκολίες;
Μέχρι τώρα, η ιατρική φροντίδα για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά και ασφάλεια υγείας παρεχόταν από τον οργανισμό SPAZ (Sans-Papiers-Anlaufstelle) και το γραφείο «Meditrina» του Ελβετικού Ερυθρού Σταυρού στο Καντόνι της Ζυρίχης. Το πρόβλημα μέχρι στιγμής ήταν ότι η ασφάλεια υγείας απαιτεί μια διεύθυνση χρέωσης. Πολλοί μετανάστες χωρίς χαρτιά φοβούνταν την απέλαση, και έτσι δεν ασφαλίζονταν. Επίσης, οι περισσότεροι δεν διαθέτουν αρκετά χρήματα για να πληρώσουν την ασφάλιση, η οποία στην Ελβετία κοστίζει 300 με 2.500 φράγκα ανά άτομο ανά μήνα. Έτσι, το δημοτικό συμβούλιο υπολόγισε ότι μονάχα το 5% των μεταναστών χωρίς χαρτιά διαθέτει ασφάλεια υγείας. Οι υπόλοιποι, σύμφωνα με το δημοτικό συμβούλιο, βασίζονται σε φιλανθρωπικές υπηρεσίες και «είναι ξεκάθαρο ότι δεν τους παρέχεται η ιατρική φροντίδα που χρειάζονται».
Πώς λειτουργεί;
Δημιουργήθηκε ένα μοντέλο φροντίδας τριών σταδίων. Πρώτα, όσοι ζητούν βοήθεια απευθύνονται στο κέντρο «Meditrina». Για όσο διαρκέσει η πιλοτική φάση του προγράμματος (δηλαδή μέχρι το 2023), το κέντρο θα λαμβάνει 470.000 φράγκα ετησίως. Έτσι, σαν αντάλλαγμα θα προσφέρει καθημερινά γνωμοδοτήσεις για έξι ώρες και θα παρέχει δωρεάν βασική υγειονομική περίθαλψη. Σε περιπτώσεις όπου απαιτούνται πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, θα στέλνει τους μετανάστες χωρίς χαρτιά σε ένα δημόσιο νοσοκομείο. Για αυτό το δεύτερο στάδιο, τα δημόσια νοσοκομεία Waid και Triemli έγιναν «κέντρα περίθαλψης των μεταναστών χωρίς χαρτιά» που ζουν στη Ζυρίχη. Στη συνέχεια, λαμβάνουν χώρα οι απαραίτητες διαγνώσεις και θεραπείες, που καλύπτονται από τον νόμο ασφάλισης της υγείας. Οι μετανάστες χωρίς χαρτιά θα πρέπει να καλύψουν το 10% των εξόδων και το συνολικό ποσό συμμετοχής τους δεν θα μπορεί να ξεπερνάει τα 1.000 φράγκα ετησίως. Στο τρίτο στάδιο, αν απαιτείται νοσηλεία, ο ασθενής εγγράφεται σε μια ασφαλιστική εταιρία υγείας, και τα έξοδα καλύπτονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τη διοίκηση του καντονιού. Αν δεν χρειάζεται ασφάλεια υγείας, σε περίπτωση που τα έξοδα δεν υπερβαίνουν το ελάχιστο που καλύπτεται από το κράτος και το καντόνι, αλλά δεν μπορούν να καλυφθούν από τον ασθενή, τα καλύπτει ο δήμος. Κάθε χρόνο, 1.5 εκατομμύριο φράγκα προορίζονται για καθένα από τα τρία αυτά στάδια.
Πώς ξεκίνησε το πρόγραμμα; Από ποιον;
Ύστερα από τρία χρόνια προετοιμασίας και εκστρατειών μεταξύ άλλων και από τον οργανισμό SPAZ και άλλους, το δημοτικό συμβούλιο της Ζυρίχης εγκαινίασε το 2020 ένα πιλοτικό πρόγραμμα με στόχο την παροχή ιατρικής φροντίδας σε παράτυπους μετανάστες χωρίς σταθερή ασφάλεια υγείας. Το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε ότι ακόμα και αν βρίσκονται «σε διοικητική σύγκρουση με τις αρχές», σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς το κράτος θα πρέπει να φροντίσει για την υγεία αυτών των ανθρώπων. Η απόφαση αυτή πάρθηκε υπό την προϋπόθεση ότι η λεγόμενη «γενική ασφαλιστική υποχρέωση» του νόμου για την ασφάλεια υγείας στην Ελβετία ισχύει και για όσους δεν επιτρέπεται τυπικά να βρίσκονται στη χώρα – έτσι, έχουν δικαίωμα στην ιατρικό-φαρμακευτική περίθαλψη σε περίπτωση ασθένειας, ατυχήματος ή μητρότητας.